Ontbossing
Wist je dat er wereldwijd per seconde een voetbalveld aan bomen wordt gekapt? Adopteer Regenwoud zet zich met haar vele partners in om ontbossing tegen te gaan. Onze vrijwilliger Annemarie heeft er een blog over geschreven.
In deze blog vertellen we je meer over:
- waarom er nog steeds ontbossing plaatsvindt;
- de inzet van Costa Rica om ontbossing tegen te gaan;
- de mogelijkheid voor het terugkrijgen van het primaire regenwoud; en
- de waardevolle samenwerking tussen Adopteer Regenwoud en Trees for All om 27.500 bomen terug te planten in Costa Rica
Het is de harde werkelijkheid: in 2020 is in totaal wereldwijd 25,8 miljoen hectare aan bos gekapt (bron: Global Forest Watch).
Ontbossing in Costa Rica
De grote vraag is natuurlijk: waarom vindt nog steeds ontbossing plaats? Het vernietigen van waardevolle natuur wordt gedaan voor landbouw en veeteelt, houtkap, plantages en wegen. Helaas is er nog steeds illegale houtkap, en worden er ook stukken bos gekapt voor de aanleg van wegen en palmolieplantages. Vanuit multinationals, grote veeboeren, grootschalige plantagebouw van tropische gewassen, lokale stropers en houtkap wordt een enorme druk gelegd op de nog aanwezige primaire tropische regenwouden. Op dit moment wordt in Costa Rica per jaar 4% van het bosareaal gekapt.
Costa Rica stopt ontbossing: ‘’Over 100 jaar zie je er niks meer van’’
Grote biodiversiteit
Met zijn grote diversiteit aan flora en fauna is Costa Rica hét land voor natuurliefhebbers. Ook in Costa Rica werden jarenlang grote delen van het regenwoud gekapt. Bomen die belangrijk zijn bij de opslag van CO2 en dus om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Maar Costa Rica verricht grote inspanningen om de natuur te beschermen. In 2019 won het land de Champions of the Earth Award, de hoogste milieuprijs van de Verenigde Naties, en in 2021 werd Costa Rica verkozen tot winnaar van de Earth Shot prijs in de categorie Protect & Restore Nature.
‘’Costa Rica wil het onmogelijke mogelijk maken: ontbossing stoppen en terugdraaien’’
Inmiddels is ruim 52% van het Costa Ricaanse grondgebied bedekt met regenwoud. Maar dit is in het verleden weleens anders geweest. Rond 1940 was zo’n 75% van het land bedekt met regenwoud, wat grotendeels bestond uit onaangetast primair tropisch regenwoud met een zeer hoge natuurwaarde. Rond de jaren ’70 werden er massaal bossen gekapt voor houtproductie, grootschalige veeteelt en grootschalige plantagebouw van tropische gewassen zoals ananas, bananen en palmolie. Maar liefst 70% van de bossen ging verloren en rivieren werden vervuild door pesticiden die met vliegtuigen over de fruitplantages werden gespoten. Het land had een van de hoogste ontbossing percentages ter wereld, met als resultaat dat de bebossing in 1983 nog maar 26% was.
Het omslagpunt kwam in de jaren ‘90: in 1997 werd het Payment for Environmental Services (PES) in het leven geroepen. PES geeft boeren en grondeigenaren geld voor initiatieven die ten goede komen aan de natuur, zoals het planten van bomen. Goed nieuws: in slechts 30 jaar tijd werd in Costa Rica het percentage bebossing ruim verdubbeld!
Sindsdien is dit systeem verder ontwikkeld naar subsidies voor het geheel niet kappen van het bos. Hierbij kunnen nog wel producten uit het bos gewonnen worden, maar het wordt steeds minder aantrekkelijk gemaakt. Een hogere subsidie kan verkregen worden als het gebied een beschermde status krijgt, waarbij gebruik van het bos verder beperkt wordt.
Sinds 1970 heeft Costa Rica ook een uitgebreid systeem van beschermde natuurgebieden ingevoerd. In totaal is ruim 10% van de totale oppervlakte van Costa Rica gereserveerd als Nationaal Park, en nog eens 17% van de totale oppervlakte heeft een beschermde status als Natuurreservaat, Wildlife Refuge, Bosreservaat en Biologische Reservaten.
‘’Ruim 27% van het landoppervlak is inmiddels ingericht als beschermd natuurgebied’’
Het National Conservation Areas System (Sinac, Sistema Nacional de Áreas de Conservación), opgericht door de regering in 1998, houdt toezicht op de bijna tweehonderd beschermde gebieden, met inbegrip van meer dan 50 dierenreservaten, 32 grote Nationale Parken, meer dan een dozijn bosreservaten en een aantal biologische reservaten.
Kunnen we het primaire regenwoud ooit weer terugkrijgen?
Nee, het regenwoud dat is gekapt, komt nooit meer terug zoals het was. Met name het primaire regenwoud bevat een zeer hoge biodiversiteit. Er komen planten en dieren voor die nergens anders ter wereld voorkomen. De biodiversiteit omvat niet alleen soortenrijkdom, maar is ook een maat voor de stabiliteit van een ecosysteem, ofwel hoe goed een (natuur)gebied bestand is tegen schommelingen in bijvoorbeeld temperatuur of neerslag.
‘’Delen van het tropisch regenwoud kunnen snel herstellen, maar het duurt duizenden jaren om dezelfde biodiversiteit weer terug te krijgen. Planten- en diersoorten die eenmaal zijn uitgestorven, zijn we voor altijd kwijt’’
Het is dus belangrijk om Costa Rica te helpen:
a.) door het aanwezige primaire regenwoud te beschermen, en
b.) om een bijdrage te leveren aan het mogelijk maken van herbebossing van in het verleden kaal gekapte gebieden.
Samenwerking Adopteer Regenwoud & Trees for All
Juist daarom zijn we zo blij met de samenwerking tussen Adopteer Regenwoud en Trees for All, waardoor we in staat zijn om een groot stuk kaal gekapt gebied te herbeplanten met 27.500 bomen. Meer informatie over dit project vind je hier. Door de samenwerking met Trees for All hoeven de dieren geen kaal stuk land meer over te steken, met alle risico’s van dien, wanneer ze zich willen verplaatsen. Een deel van deze bomen zal bestaan uit Almendra bomen, die de inmiddels zeldzame groene Ara van voedsel voorziet.
Help jij ook mee aan herstel van het regenwoud en daarmee het vergroten van de biodiversiteit? Adopteer hier een stukje regenwoud.
